Wat betekent de inflatie voor mijn portemonnee?

De berichten over stijgende inflatie vliegen ons om de oren. Is het 5%? Is het 7%? Is het 20%? En wat is eigenlijk inflatie? En heb je er last van, of niet? Inflatie is, simpel gezegd, dat je geld minder waard wordt. Als de inflatie 1% per jaar bedraagt, moet je over een jaar 1,01 euro betalen voor wat nu 1,00 euro kost. Je kunt dus voor die ene euro niet meer alles kopen wat je gewend was: je hebt bij 1% inflatie per euro nog maar 0,99 euro te besteden. Dat is op zich niet zo gek.

Wanneer spreken we van inflatie?
We kennen al heel lang een beetje inflatie. In de hele twintigste eeuw was de inflatie gemiddeld 3,2 procent per jaar. Dat was geen vlakke lijn. Er waren uitschieters, zowel naar boven als naar beneden. Ruim honderd jaar geleden was de topper: de inflatie bedroeg in 1918 19,2%. Je had toen enorme voedsel- en woningtekorten. Drie jaar later, in 1921, daalden de prijzen enorm, met 13,4%. Toen had je dus een zware negatieve inflatie. Vaak zie je uitschieters naar boven of beneden bij extreme omstandigheden: de twee wereldoorlogen, maar ook de oliecrisis in de vorige eeuw waren belangrijke aanjagers voor de inflatie.

En, hoe zit dat nu dan? Hebben we nu met extremen te maken? Het korte antwoord is: ja. We hebben met een crisis te maken waarvoor zoveel geld is gecreëerd waar geen echte bedrijvigheid tegenover staat, dat het geld wel minder waard moet worden. Al met al is er zo’n 65 miljard uitgegeven door de Nederlandse overheid over de periode 2020-2022 aan enige vorm van coronasteun. En dat is geld dat er daarvoor niet was. Het is ‘uit het niets’ geschapen. Er staat geen enkele dekking tegenover in de vorm van goud of bedrijvigheid of nog iets anders van waarde. En dan trekken we de parallel met honderd jaar geleden. Is er nu voedselschaarste in Nederland?  Nee. Is er sprake van een woningtekort? Ja. Zien we gekke ontwikkelingen bij huizen?  Eh ja, er wordt nu vaak bij koopwoningen ruim boven de vraagprijs geboden….dat wijst op enorme schaarste. Maar het wijst ook op de aanwezigheid van geld, ofwel contant of in de vorm van een hypotheek. Is er nog iets anders schaars?  Jazeker, er is een tekort aan personeel. En we weten het, als er ergens een tekort is, dan gaan de prijzen omhoog. Looneisen zijn dan ook fors. En wie meer verdient kan weer meer betalen, dus kan bijvoorbeeld meer bieden dan de vraagprijs voor een volgende woning.

Hoe kun je als consument goed omgaan met de inflatie?
Allereerst is het belangrijk te weten dat ‘de inflatie’ eigenlijk niet bestaat. Wel prijsstijgingen. Maar je eigen persoonlijke last van de inflatie heb je bij je bestedingen. Dat energie nu fors duurder is, raakt je in je portemonnee. Dat huizenprijzen stijgen, kan vervelend voor je uitpakken als je een huis wilt kopen. Maar is weer voordelig als je een huis verkoopt. Als je nu meer gaat verdienen, maar de prijzen van je boodschappen stijgen net zo hard, dan schiet je er niet zoveel mee op. Dus, belangrijk, maak eens een lijstje van tien dingen die je koopt, schrijf de prijs op en doe dat over drie maanden nog eens. Doe daar bijvoorbeeld je wekelijkse boodschappen als één bedrag tussen, je tankbeurt van de auto, de kapper, uitgaven die voor jou als consument belangrijk zijn. Herhaal dat een paar keer, zodat je vier kwartalen hebt met het effect op jouw uitgaven. Zet daarbij je netto salaris van januari 2022 tegenover dat van januari 2023, dus volgend jaar. Dan weet je of je er netto op voor- of achteruit bent gegaan.

Wat heb je aan al deze kennis?
Het geeft je inzicht in of je overhoudt of tekort komt, maar geeft bovendien een aardige start van een financieel plan. Hiermee kan je vervolgens aan het werk om grip te krijgen op je toekomst. Uitrekenen wat slim is om te doen om de inflatie, jouw persoonlijke inflatie, vóór te blijven.